UCHWAŁA ANTYSMOGOWA DLA WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO
Z dniem 1 maja 2018 roku weszła w życie UCHWAŁA NR XLIV/548/17 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO z dnia 24 października 2017 r. w sprawie wprowadzenia na obszarze województwa łódzkiego ograniczeń w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw, tzw. UCHWAŁA ANTYSMOGOWA.
W dniu 22 listopada 2022 roku nastąpiła nowelizacja uchwały antysmogowej nr XLIV/548/17 Sejmiku Województwa Łódzkiego z dnia 24.10.2017 r.
Uchwała antysmogowa to przepisy przyjęte przez Sejmik Województwa Łódzkiego (zgodnie z art. 96 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska).
O UCHWALE ANTYSMOGOWEJ
Głównym celem uchwały jest wprowadzenie odpowiednich regulacji w zakresie eksploatacji instalacji spalania paliw, które przyczynią się do poprawy jakości powietrza w województwie łódzkim. Poprawa jakości powietrza w sposób oczywisty przyczyni się do poprawy stanu zdrowia mieszkańców województwa oraz może wpłynąć na długość ich życia.
Uchwała zakłada:
* objęcie regulacjami instalacji wykorzystywanych do ogrzewania budynków poprzez:
- zakaz stosowania paliw najgorszej jakości,
- dopuszczenie spalania paliw stałych jedynie w instalacjach spełniających
najbardziej rygorystyczne normy.
* wskazanie sposobu w jaki mieszkańcy będą mogli potwierdzić, że eksploatują instalację zgodną z wprowadzonymi regulacjami (m.in. dokumentacja techniczna urządzenia, instrukcja dla instalatorów i użytkowników)
* określenie okresów przejściowych umożliwiających mieszkańcom dostosowanie się do nowych regulacji, przy jednoczesnym uwzględnieniu, że bardziej emisyjne instalacje będą musiały być dostosowane w krótszym terminie niż instalacje o niższych poziomach emisji.
Co to są paliwa najgorszej jakości?
* paliwa w których udział masowy węgla kamiennego o uziarnieniu poniżej 3 mm wynosi powyżej 15%, za wyjątkiem paliw o wartości opałowej nie mniejszej niż 24 MJ/kg oraz zawartości popiołu nie większej niż 12%,
* węgiel brunatny oraz paliwa stałe produkowane z wykorzystaniem tego węgla,
* muły i flotokoncentraty węglowe oraz mieszanki produkowane z ich wykorzystaniem,
* paliwa zawierające biomasę stałą o wilgotności powyżej 20%.
Od 4 listopada 2018 r. paliwo stałe musi spełniać określone w rozporządzeniu wymagania jakościowe oraz sprzedawca będzie musiał wystawić świadectwo jakości paliwa stałego i przekazać nabywcy kopię tego świadectwa, potwierdzoną za zgodność z oryginałem.Oznacza to, że od 4 listopada konsumenci będą mogli zażądać od sprzedających świadectwa jakości węgla.
Miałami węglowymi nie można palić od połowy 2020 roku.
Uchwała nie ma zastosowania:
do instalacji, dla których wymagane jest uzyskanie pozwolenia zintegrowanego albo pozwolenia na wprowadzenie gazów lub pyłów do powietrza, czy też dokonanie zgłoszenia. Wynika to bezpośrednio z przepisu art. 96 ust. 8 ustawy Prawo ochrony środowiska.
Oznacza to, że uchwała "antysmogowa" nie dotyczy instalacji o mocy powyżej 1MW (wynika z art. 96 ust.8 ustawy Prawo ochrony środowiska).
Kalendarz działań wskazanych w uchwale antysmogowej:
* Uchwała weszła w życie 1 maja 2018 r. Oznacza to, że od tej daty:
- wszystkie montowane kotły powinny spełniać wymagania dotyczące efektywności energetycznej i wielkości emisji określone w Rozporządzeniu Komisji (EU) 2015/1189.
- nie można spalać paliw najgorszej jakości
* Przepisy uchwały dla kominków i pieców zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2022 r., po tej dacie wszystkie montowane kominki i piece (czyli miejscowe ogrzewacze pomieszczeń) powinny spełniać wymagania dotyczące efektywności energetycznej i wielkości emisji określone w Rozporządzeniu Komisji (EU) 2015/1185.
* Przewidziane zostały przepisy przejściowe dające czas na dostosowanie się do nowych regulacji:
- dopuszczono możliwość eksploatacji kotłów spełniających wymagania klasy 5 według normy PN-EN 303-5:2012, których eksploatację rozpoczęto przed 1 maja 2018 r., do czasu tzw. śmierci technicznej urządzenia,
- dla kotłów pozaklasowych, tzw. „kopciuchów”, których eksploatację rozpoczęto przed 1 maja 2018 r., określono czas wymiany do 1 stycznia 2025 r.,
- dla kotłów spełniających wymagania klasy 3 lub 4 według normy PN-EN 303-5:2012, których eksploatację rozpoczęto przed 1 maja 2018 r., określono czas wymiany do 1 stycznia 2028 r.,
- dla kominków i pieców, których eksploatację rozpoczęto przed 1 maja 2018 r., określono czas wymiany lub dostosowania instalacji do 1 stycznia 2026 r. (dostosowanie to ma polegać na ograniczeniu wielkości emisji pyłu do poziomu określonego w Rozporządzeniu Komisji (EU) 2015/1185),
- dla instalacji zainstalowanych w budynkach podłączonych do sieci ciepłowniczej okresy dostosowawcze zostały skrócone:
- dla kotłów do 1 stycznia 2020 r.,
- dla kominków i pieców do 1 stycznia 2022 r..
ROZPORZĄDZENIA WYKONAWCZE DO USTAWY Z DNIA 25 SIERPNIA 2006 r. O SYSTEMIE MONITOROWANIA I KONTROLOWANIA JAKOŚCI PALIW
Ministerstwo Energii wydało rozporządzenia wykonawcze do ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw (Dz.U.2023.0.846 t.j.):
w sprawie wymagań dla kotłów na paliwo stałe, o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw, w sprawie wymagań jakościowych dla paliw stałych, w sprawie wzoru świadectwa jakości paliw stałych, w sprawie sposobu pobierania próbek paliw stałych.
Co regulują przepisy rozporządzeń?
-ustawowy zakaz sprzedaży paliw stałych nieprzystosowanych do spalania w gospodarstwach domowych tj. mułów i flotokoncentratów
-ustawowy zakaz importowania do Polski węgla niesortowanego
-wprowadzenie świadectwa jakości paliw stałych, które na żądanie klienci otrzymywać będą od sprzedawców węgla dostając w ten sposób informację na temat wartości opałowej kupowanych paliw
-budowa systemu kontroli jakości paliw stałych, składów węgla przez Krajową Administrację Skarbową, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów i Inspekcję Handlową, które wyposażone zostały w uprawnienia kontrolne .
KLASY JAKOŚCI KOTŁÓW
Norma PN EN 303-5:2012 dotycząca kotłów grzewczych na paliwa stałe z ręcznym i automatycznym zasypem paliwa o mocy nominalnej do 500 kW.
Kryteria normy PN-EN 303-5:2012 dotyczą emisji tlenku węgla, substancji smolistych, pyłów oraz ustalają minimalną wymaganą sprawność.
Wyróżnia się trzy klasy kotłów pod względem sprawności cieplnej i granicznych wartości emisji zanieczyszczeń:
- klasa 3 - najniższa klasa
- klasa 4 – średnia klasa
- klasa 5 – najlepsza klasa (nie posiadają rusztu awaryjnego)
Tabela. Wymagania emisyjne wg normy PN-EN 303-5:2012.
Paliwo |
Nom. Moc cieplna w kW |
Graniczne wartości emisji, GWE |
||||||||
Mg/m3 przy 10% O2 |
||||||||||
CO |
OGC |
pył |
||||||||
Klasa |
Klasa |
Klasa |
||||||||
Załadunek ręczny |
3 |
4 |
5 |
3 |
4 |
5 |
3 |
4 |
5 |
|
Biopaliwo |
⩽ 50 |
5000 |
1200 |
700 |
150 |
50 |
30 |
150 |
75 |
60 |
> 50 do 150 |
2500 |
100 |
150 |
|||||||
> 150 do 500 |
1200 |
100 |
150 |
|||||||
Paliwo kopalne |
⩾ 50 |
5000 |
150 |
125 |
||||||
> 50 do 150 |
2500 |
100 |
125 |
|||||||
> 150 do 500 |
1200 |
100 |
125 |
|||||||
Załadunek automatyczny |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Biopaliwo |
⩽ 50 |
3000 |
1000 |
500 |
100 |
30 |
20 |
150 |
60 |
40 |
> 50 do 150 |
2500 |
80 |
150 |
|||||||
> 150 do 500 |
1200 |
80 |
150 |
|||||||
Paliwo kopalne |
⩾ 50 |
3000 |
100 |
125 |
||||||
> 50 do 150 |
2500 |
80 |
125 |
|||||||
> 150 do 500 |
1200 |
80 |
125 |
DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY 2009/125/WE z dnia 21 października 2009 r. ustanawiająca ogólne zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów związanych z energią
Dyrektywa Ecodesign weszła w życie 1 stycznia 2020 roku. Ecodesign (ekoprojekt) to dyrektywa parlamentu europejskiego dotycząca wymagań energetyczno-emisyjnych dla kotłów co. Ekoprojekt określa wymagania szerzej niż podział na dotychczasowe klasy.
Zgodnie z postanowieniami Dyrektywy Ecodesign, wszystkie kotły nieklasowe muszą zostać wymienione na kotły 5 klasy, które spełniają wymagania normy PN-EN 303–5:2012.
Aby kocioł otrzymał certyfikat 5 klasy wystarczy, że spełni wymagania normy (PN-EN 303-5:2012) dla pracy z nominalną mocą.
Ecodesign wymaga od nowoczesnego kotła aby zapewnił wysoką sprawność działania oraz niski stopień emisji zanieczyszczeń podczas całego okresu użytkowania.
Dyrektywa wprowadziła również:
- próg emisji dla tlenków azotu
- etykiety energetyczne dla kotłów takie jak te znane od lat dla sprzętu AGD - wskazujące na maksymalną efektywność kotła i czystość spalania.
- wymóg podawania przeciętnej sezonowej sprawności kotła.
WYMOGI DYREKTYWY ECODESIGN
Co to jest Certyfikat „klasy 5” oraz Certyfikat „ekoprojektu”?
* Certyfikat „klasy 5” - dokument potwierdzający weryfikację zgodności z normą PN-EN 303-5:2012, wydany przez akredytowaną jednostkę, dotyczy kotłów grzewczych na paliwa stałe z ręcznym i automatycznym zasypem paliwa o mocy nominalnej do 500 kW.
Graniczną wartością emisyjną CO2 kotłów 5 klasy z zsypem automatycznym jest 500 mg/m3, a gazowych zanieczyszczeń organicznych zaledwie 20 mg/m3. Emisja pyłów nie może być większa niż 40 mg/m3. Dla kotłów na paliwa kopalne i z zasypem ręcznym wartości te są odrobinę wyższe. Kotły 5 klasy emitują ponad 90% mniej zanieczyszczeń niż standardowe piece bez względu na to, czy pracującą z mocą maksymalną czy obniżoną.
* Certyfikat „Ekoprojektu” (Ecodesign) – dokument potwierdzający weryfikacje zgodności z warunkami określonymi w Rozporządzeniu Komisji (UE) 2015/1189 z dnia 28 kwietnia 2015 r. w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu, dla kotłów na palio stałe, wydany przez akredytowaną jednostkę.
Kotły z certyfikatem Ecodesign muszą dodatkowo posiadać oznaczenie wskaźnika ηs czyli sezonowej efektywności energetycznej. Sezonowa efektywność energetyczna dla kotłów o znamionowej mocy do 20 kW nie może być mniejsza niż 75%, dla kotłów o mocy większej niż 20 kW nie może być mniejsza niż 77%.
* Kotły osiągające kryteria emisji 5-tej klasy czy dyrektywy ecodesign spalają paliwo w sposób niewidoczny i niewyczuwalny, emitują o ponad 90% mniej zanieczyszczeń w porównaniu do kotłów bezklasowych.
KONTAKT
Służby interwencyjne:
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Łodzi: ul. Lipowa 16, 90-743 Łódź, tel.: 42 633-33-43, fax: 42 633-33-33,
e-mail: sekretariat@wios.lodz.pl
Komisariat policji w Rzgowie: Plac 500-lecia 6, 95-030 Rzgów, Tel. (42) 214 10 07, e-mail: tel:komendant.rzgow@lodz-wschod.ld.policja.gov.pl
KARY
Zgodnie z art. 334 ustawy Prawo ochrony środowiska, nieprzestrzeganie ograniczeń, nakazów lub zakazów określonych w tzw. uchwale „antysmogowej” wiąże się z karą grzywny. Z Kodeksu wykroczeń wynika, że co do zasady grzywna wymierzana jest w wysokości od 20 do 5 000 zł, a w przypadku postępowania mandatowego z grzywną do 500 zł, a jeżeli czyn wyczerpuje znamiona wykroczenia określone w dwóch lub więcej przepisach 1 000 zł.
Mandat może zostać nałożony przez Policję, Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska lub straż gminną, o ile taka funkcjonuje w danej gminie.
PRZEPISY PRAWA:
- DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY 2009/125/WE z dnia 21 października 2009 r. ustanawiająca ogólne zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów związanych z energią
-Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 1 sierpnia 2017r. w sprawie wymagań dla kotłów na paliwo stałe.
- Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw (https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20061691200)
BAZA WIEDZY
- Ministerstwo Klimatu i Środowiska https://www.gov.pl/web/klimat
- WIOŚ Łódź https://www.wios.lodz.pl/