OCHRONA POWIETRZA

Pierwszym krokiem do walki ze złym stanem jakości powietrza jest identyfikacja źródeł problemu i zwiększenie świadomości wśród mieszkańców i władz.

Parametry wpływające na zanieczyszczenia powietrza emitowane przez ruch drogowy:

- smog, który powodują samochody to nie tylko to co leci z rury wydechowej ale również drobinki z opon i klocków hamulcowych;
- ilość zanieczyszczeń emitowanych przez pojazdy uzależniony od rodzaju paliwa, parametrów silnika, obecności katalizatora, stanu technicznego pojazdu;
- zły stan dróg;
- ruch tranzytowy – samochody ciężarowe przeciskające się przez polskie miasta i miasteczka;
- słabo rozwinięta sieć komunikacji publicznej;

Średnie natężenie ruchu (generalne pomiary ruchu na drogach w Polsce odbywają się co 5 lat):

Polska:
Drogi wojewódzkie:
2010r. - 3398 poj./dobę,
2015r. - 3520 poj./dobę,
2020/21 r. - 13574 poj./dobę
Drogi krajowe:             
2010 r. - 9888 poj./dobę,     
2015 r. - 11178 poj./dobę,
2020/21 r. - 4231 poj./dobę.

Województwo łódzkie:
drogi krajowe 2020/21 r. - 16030 poj./dobę,
drogi wojewódzkie 2020/21 r. - 4809 poj./dobę

Parametry wpływające na zanieczyszczenia powietrza emitowane przez domowe piece grzewcze:

- domy o niskim standardzie energetycznym – niedocieplone ściany zewnętrzne i stropy, stare okna i drzwi;
- złe parametry kotłów; 
- palenie w domowych piecach węglem złej jakości (muły, flotokoncentraty, paliwa w których udział masowy węgla o uziarnieniu poniżej 3 mm wynosi powyżej 15%, paliwa zawierające biomasę o wilgotności powyżej 20%);
- palenie śmieci - spalanie śmieci nie pomoże zaoszczędzić na kosztach węgla, wydajność energetyczna odpadów nie jest tak wielka jak węgla, a spalając je może przyczynić się do bardzo poważnych kłopotów związanych z popsutym piecem, zapchanym kominem- co może skutkować cofnięciem się dwutlenku węgla do pomieszczenia i może spowodować zatrucie, zapaleniem się sadzy w kominie itp. Domowe kominy, pozbawione są filtrów, dlatego produkują więcej zanieczyszczeń niż zakłady czy spalarnie.

Wpływ czynników meteorologicznych na jakość powietrza:

- Prędkość i kierunek wiatru
      - prędkość wiatru decyduje o tempie rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń, natomiast kierunek odpowiada za trasę ich transportu. Wzrost prędkości wiatru powoduje obniżenie stężenia składników zanieczyszczających w powietrzu. Prędkość wiatru jest zatem parametrem wpływający korzystnie na spadek stężenia substancji szkodliwych w powietrzu. Należy zauważyć, że największe stężenia zanieczyszczeń atmosferycznych występują w przyziemnej, najniższej warstwie powietrza oraz w bezwietrzne dni.
- Temperatura
       - wraz ze spadkiem temperatur wzrasta stężenie substancji odpowiedzialnych za niską emisję
    
- Ciśnienie atmosferyczne
      - w przypadku wysokiego ciśnienia oraz jednoczesnego braku wiatru (sytuacja wyżowa zimą) zaobserwować można wysokie stężenie zanieczyszczeń w powietrzu
    
- Wilgotność i opady atmosferyczne
      - opady, głównie deszcze, powodują zmniejszenie stężenia zanieczyszczeń powietrza, w wyniku rozpuszczania ich w wodzie
      - znaczna wilgotność powietrza umożliwia agregację cząstek pyłu, przez co szybciej   on opada


Monitoring jakości powietrza w Gminie Rzgów : na terenie całej gminy zainstalowano 15 mierników jakości powietrza (były kalibrowane ze stacjami WIOŚ)

W skład całego systemu wchodzi sieć czujników jakości powietrza, platforma internetowa (dostęp na stroniehttps://rzgow.pl/srodowisko-t6/stan-jakosci-i-poziom-zanieczyszczenia-powietrza-t93#!oraz https://map.airly.eu/pl/ ), aplikacja na telefony komórkowe dla systemu Android i iOS - na w/w stronach każdy może sprawdzić aktualną jakość powietrza w konkretnej lokalizacji oraz szczegółową prognozę jakości powietrza na najbliższe 24 godziny.

Parametry jakie mierzą czujniki:

- poziom stężenia pyłów zawieszonych PM2,5 (pył zawieszony o średnicy nie większej niż 2,5 μm),
- poziom stężenia pyłów zawieszonych PM10 (mieszanina zawieszonych w powietrzu cząsteczek o średnicy nie większej niż 10 μm),
- temperaturę powietrza,
- ciśnienie atmosferyczne,
- wilgotność powietrza.

Dodatkowo wyniki przedstawiane są w skali CAQI - w celu zaprezentowania informacji o jakości powietrza w miastach europejskich w sposób porównywalny i zrozumiały, wszystkie szczegółowe pomiary są przekształcane w jedną liczbę tzw. Indeks jakości powietrza.

Pyły zawieszone PM 2,5 i PM10:

Normy dla pyłów drobnych PM10 w Polsce:
      - poziom dopuszczalny 50 µg/m3 (dobowy)
      - poziom dopuszczalny 40 µg/m3 (roczny) 
      - poziom informowania 200 µg/m3 (dobowy)
      - poziom alarmowy 300 µg/m3 (dobowy)

Poziom dopuszczalny – 50 µg/m3, mówi o tym, że jakość powietrza nie jest dobra, ale nie wywołuje ciężkich skutków dla ludzkiego zdrowia.

Poziom informowania - 200 µg/m3, oznacza, że jest źle i trzeba ograniczyć aktywności na powietrzu, bo norma przekroczona jest czterokrotnie.

Poziom alarmowy – 300 µg/m3, oznacza, że jest bardzo źle, norma przekroczona jest sześciokrotnie i należy bezwzględnie ograniczyć przebywanie na powietrzu, a najlepiej zostać w domu, szczególnie osoby chore.

Dopuszczalna częstość przekraczania stężenia  pyłu PM10 (24-godzinnego) - w przeciągu roku może wystąpić maksymalnie 35 dni kiedy norma dla średniego stężenia dobowego może zostać przekroczona.

Według danych Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska poziomy alarmowe zdarzają się w Polsce rzadko.

Normy dla pyłów drobnych PM2,5 w Polsce:
      - poziom dopuszczalny 25 µg/m3 (roczny) 

Unia Europejska dla pyłów drobnych PM10 ustaliła poziom dopuszczalny: 50 µg/m3 (dobowy) i 40 µg/m3 (średni-roczny), a dla pyłu PM2,5 - 25 µg/m3 (średni-roczny).

CAQI – godzinowy indeks jakości powietrza: opisuje aktualną jakość powietrza ze średniej pomiarów z ostatniej godziny.
Wyniki w skali CAQI obliczane są na podstawie stężenia pyłów PM 2,5 i PM 10

Indeks ten ma 7 poziomów w skali od 0 (bardzo niski) do > 100 (bardzo wysoki ), gdzie za pomocą koloru informowani jesteśmy o poziomie zanieczyszczenia powietrza (od koloru zielonego, który świadczy o bardzo dobrej jakości powietrza, do koloru bordowego, kiedy normy zanieczyszczenia powietrza są wielokrotnie przekroczone).

0-25	25-50	50-75	75-87,5	87,5-100	100-125	>125

Uchwała antysmogowa dla województwa łódzkiego:

- Uchwała wchodzi w życie 1 maja 2018 r.
- Zakaz stosowania paliw najgorszej jakości.
- Wskazanie sposobów w jaki mieszkańcy będą mogli potwierdzić, że eksploatują instalację zgodną z przepisami – posiadają kotły spełniające wymagania określone w przepisach.
- Przepisy przejściowe m.in. czas wymiany kotłów pozaklasowych tzw.”kopciuchów” – do 1 stycznia 2025 r.; dla kotłów klasy 3 i 4 – do 1 stycznia 2028 r.
- Dopuszczono możliwość eksploatacji kotłów spełniających wymagania klasy 5 według normy PN-EN 303-5:2012, których eksploatację rozpoczęto przed 1 maja 2018 r., do czasu tzw. śmierci technicznej urządzenia.


Szczegółowe informacje dostępne są na portalu Urzędu Marszałkowskiego Województwa Łódzkiego pod adresem

www.powietrze.lodzkie.pl


Pakiet rozwiązań legislacyjnych:

Nowelizacja ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw
      - kontrola paliw będzie odbywała się na składach paliw stałych oraz przejściach granicznych;
      - kontrole będą przeprowadzane przez Inspekcję Handlową lub Urząd Skarbowo-Celny;
      - ograniczenie napływu węgla niesortowanego na teren Polski;
      - umożliwienie konsumentom uzyskania informacji na temat jakości sprzedawanego paliwa w oparciu o charakterystyki jakościowe paliw, które będzie musiał posiadać producent/ sprzedawca;
      - nie będą kontrolowani indywidualni nabywcy paliw stałych - ustawa nie przewiduje kontrolowania paliwa w miejscu jego spalania.

Rozporządzenia w sprawie: metod badania jakości paliw stałych, sposobu pobierania próbek paliw stałych oraz wymagań jakościowych dla paliw stałych.

Interwencje można zgłaszać również na adres e-mail: awarie@wios.lodz.pl lub telefonicznie w godzinach pracy urzędu (7.30 – 15.30) pod numerem: (+48) 42-633-33-43.


PROGNOZA JAKOŚCI POWIETRZA DLA TERYTORIUM POLSKI:

http://www.ios.gov.pl/jakosc-powietrza/

https://powietrze.gios.gov.pl/pjp/current







Firma Airly przygotowała dla najmłodszych mieszkańców komiks o SUPERBOHATERZE AIRLY, który walczy ze smogiem - który można pobrać z załącznika poniżej.